Karabinek AKM (ros.: Автомат Калашникова Модернизированный lub „Automatyczny karabin Kałaszkoniowa modernizowany”) karabin szturmowy kalibru 7,62mm zaprojektowany przez Michaiła Kałasznikowa. Jest to powszechnie produkowany zmodernizowany wariant karabinu AK-47 opracowanego w latach 40. XX wieku.
Wprowadzony do służby w Armii Radzieckiej w 1959 roku, AKM jest najbardziej wszechobecnym wariantem całej serii broni palnej AK i znalazł szerokie zastosowanie w większości państw członkowskich byłego Układu Warszawskiego i jego licznych sojusznikach z Afryki i Azji, a także jako szeroko eksportowane i produkowane w wielu innych krajach. Produkcja tych sowieckich karabinów odbywała się zarówno w Tula Arms Plant, jak i Izhmash. Polskie warianty AKM i AKMS (ze składaną kolbą) produkowała Fabryka Broni „Łucznik” z Radomia. Został oficjalnie zastąpiony w służbie sowieckiej na froncie przez AK-74 pod koniec lat 70., ale nadal jest używany na całym świecie.
Szczegóły konstrukcji karabinka AKM
AKM to karabin szturmowy wykorzystujący radziecki nabój pośredni 7,62×39mm. Jest sterowany gazem i obrotowym ryglem. AKM jest zdolny do prowadzenia ognia selektywnego, strzelając pojedynczymi strzałami lub automatycznie z szybkością 600 strzałów/min. Pomimo zastąpienia pod koniec lat 70. przez AK-74, AKM nadal służy w niektórych jednostkach rezerwowych i drugiej linii armii rosyjskiej oraz w kilku krajach Europy Wschodniej.
Zmiany w stosunku do karabinka AK-47
W porównaniu do AK-47, AKM oferuje ulepszenia detali, które zoptymalizowały karabin dla celu masowej produkcji. Niektóre części i zespoły zostały opracowane przy użyciu uproszczonych metod produkcji. Warto zauważyć, że korpus z frezowanej stali AK-47 został zastąpiony stalowym wytłoczeniem w kształcie litery U. W wyniku tych modyfikacji masa AKM została zmniejszona o około 1 kg (!), celność podczas strzelania automatycznego zwiększono i poprawiono kilka problemów z niezawodnością. Zachowano chromowaną lufę AK-47, typową cechę broni sowieckiej. Jest ona odporna na zużycie i korozję, szczególnie w trudnych warunkach polowych i przy niemal powszechnym użyciu korozyjnej amunicji w bloku wschodnim.
Obudowa AKM, w porównaniu do AK-47, jest wytłoczona z gładkiej blachy stalowej o grubości 1,0 mm. Do obudowy zamka z wytłoczonej blachy w kształcie litery U przymocowany jest tylny czop kolby i przedni czop lufy za pomocą nitów. Obudowa jest również wyposażona w sztywny wspornik o przekroju rurowym, który zwiększa wytrzymałość konstrukcyjną. Prowadnice, które wspomagają ruch suwadła, w skład którego wchodzi również wyrzutnik, są montowane wewnątrz zamka za pomocą zgrzewania punktowego. Aby zmniejszyć wagę, wytłoczona pokrywa zamka jest wykonana z cieńszego metalu niż w AK-47. W celu zachowania wytrzymałości i trwałości zastosowano wzmacniające żebra zarówno poprzeczne, jak i wzdłużne.
Lufa karabinka AKM
Przedni czop lufy ma niegwintowane gniazdo i poprzeczny otwór na kołek, który mocuje lufę na miejscu. W niektórych modelach tylny czop ma dwa przedłużone ramiona montażowe po obu stronach, które podpierają kolbę. W innych modelach stosuje się wyprofilowany czop, który obejmuje całą szerokość wnętrza komory zamkowej.
Lufa AKM jest montowana w przednim czopie i przypinana (w przeciwieństwie do AK-47, który ma jednoczęściową komorę zamkową ze zintegrowanymi czopami i wkręcaną lufę). Dodatkowo lufa posiada poziome szczeliny prowadzące, które pomagają wyrównać i zabezpieczyć łoże na miejscu. Aby zwiększyć celność broni podczas strzelania automatycznego, AKM został wyposażony w skośnie ścięty hamulec wylotowy. Pomaga on przekierować rozprężające się gazy miotające w górę i w prawo podczas strzelania. Łagodzi to podnoszenie się lufy podczas strzelania serią, gdy broń jest trzymana przez praworęcznego strzelca.
Hamulec wylotowy jest nakręcony na koniec lufy lewym gwintem. Nie wszystkie AKM miały skośne hamulce wylotowe; niektóre były również wyposażone w starszą nakrętkę wylotową, która pochodziła z AK-47. Większość AKM z nakrętkami wylotowymi to broń starszej produkcji. Hamulec skośny AKM może być również użyty w AK-47, który miał prostą nakrętkę do zakrycia gwintów.
Blok gazowy AKMa
Blok gazowy w karabinku AKM nie ma uchwytu na wycior ani pętli do zawieszenia, ale jest wyposażony w zintegrowany kołnierz podtrzymujący bagnet z otworem prowadzącym wycior. Przednia pętla zawiesia została przeniesiona do przedniej nasadki uchwytu łoża. Ustalacz łoża posiada również nacięcia, które określają położenie łoża na lufie. Laminowane drewniane okładziny AKM mają boczne rowki, które pomagają bezpiecznie chwycić karabin.
Porty upustowe gazu łagodzące ciśnienie gazu w cylindrze tłoka (umieszczone poziomo w rzędzie na rurze gazowej w AK-47) zostały przesunięte do przodu bloku gazowego i ustawione promieniście.
Suwadło i zamek AKM
Zamek z suwadłem AKM jest nieco lżejszy i pomimo drobnych różnic w kształcie może być używany zamiennie z zamkiem i suwadłem AK-47.
Kolba
Kolba, dolna łoże i górna osłona termiczna wykonane są z laminatów ze sklejki brzozowej, podobnie jak późniejsze modele AK-47. Takie drewno konstrukcyjne jest mocniejsze i lepiej odporne na wypaczenia, niż tradycyjne wzory jednoczęściowe, nie wymaga długiego dojrzewania i jest tańsze. Drewniana kolba zastosowana w AKM jest dodatkowo wydrążona w celu zmniejszenia masy i jest dłuższa i prostsza niż w AK-47, co zwiększa celność kolejnych strzałów podczas szybkiego i automatycznego ognia. W drewnianej kolbie znajduje się również wydany zestaw do czyszczenia, który jest metalową rurką o małej średnicy z zakrętką. Zestaw zwykle zawiera trzpień do czyszczenia, na który owija się kawałek materiału i zanurza go w roztworze czyszczącym. Zawiera również przebijak, kołek montażowy do przytrzymywania spustu, odłącznika i reduktora prędkości podczas wkładania ich z powrotem do zamka po wyczyszczeniu broni oraz szczotkę do lufy. Zestaw jest zabezpieczony wewnątrz kolby za pomocą sprężynowej klapki w nasadce kolby z blachy tłoczonej.
Sprężyna
Karabinek AKM wykorzystuje zmodyfikowany mechanizm sprężyny powrotnej, który zastępuje pojedynczy pręt prowadzący sprężyny odrzutowej podwójną prowadnicą drutu w kształcie litery „U”.
Mechanizm spustowy
Karabinek AKM posiada zmodyfikowany zespół spustu, wyposażony w urządzenie opóźniające zwolnienie młotka (zainstalowane na tym samym sworzniu osi wraz ze spustem i odłącznikiem) potocznie nazywane „reduktorem tempa”. W rzeczywistości jego głównym celem nie jest zmniejszenie szybkostrzelności ognia automatycznego. Jest to urządzenie zabezpieczające, które zapewnia, że broń będzie strzelać automatycznie tylko wtedy, gdy zamek jest całkowicie zablokowany, ponieważ kurek jest zwalniany przez ostatnie kilka milimetrów ruchu suwadła zamka. Urządzenie zmniejsza również „odbicie spustu” oraz szybkostrzelność broni, co również zmniejsza rozrzut pocisków podczas strzelania w trybie automatycznym. Zmieniono również kurek i wyposażono go w występ, który sprzęga się z reduktorem prędkości, a spust ma tylko jedno ząbkowane ramię zwalniające kurek (w porównaniu do dwóch równoległych ramion w AK-47).
Przyrządy celownicze karabinka AKM
Ząbkowany tylny celownik styczny karabinka AKM jest skalibrowany w co 100 m od 100 do 1000 m i w porównaniu z AK-47 zęby pozycjonujące skrzydła, które zabezpieczają przesuwny regulowany karb, zostały przeniesione z prawo do lewej krawędzi rampy. Muszka jest słupkiem z możliwością regulacji wysokości w terenie i ma nieco inny kształt, a jej dolna część jest węższa w porównaniu do karabinka AK-47. Regulacja pozioma wymaga specjalnego narzędzia do dryfowania i jest wykonywana przez zbrojownię przed wydaniem lub, jeśli zajdzie taka potrzeba, przez rusznikarza. „Zasięg punktowy” bitewne ustawienie zerowe „П” na tylnym elemencie celownika stycznego 7,62 × 39 mm AKM odpowiada 300 m (zero). W przypadku karabinka AKM w połączeniu z nabojami serwisowymi ustawienie zera bojowego na 300 m ogranicza pozorny wzrost lotu pocisku w granicach od -5 do +31 cm w stosunku do linii wzroku. Żołnierze są poinstruowani, aby strzelać do dowolnego celu w tym zasięgu, po prostu umieszczając celownik w środku masy (sprzączka pasa) wrogiego celu. Wszelkie błędy w szacowaniu zasięgu są taktycznie nieistotne, ponieważ celny strzał trafi w tors wrogiego żołnierza.
Amunicja karabinka AKM
Broń wykorzystuje tę samą amunicję, co AK-47: nabój pośredni 7,62×39mm M43. Zasady konstrukcyjne mechanizmu karabinka AKM i procedury ładowania i strzelania są praktycznie identyczne jak w AK-47.
Warianty karabinka AKM Produkowane w Polsce
W Polsce karabinke AKM w różnych wersjach produkowany był przez Zakłady Metalowe im. gen. „Waltera”, późniejsze zakłady Łucznik, a obecnie firma ta to znana na całym świecie Fabryka Broni Radom.
W Radomiu produkowany był wariant AKM, następnie AKMS, a w latach 80’ platforma AK posłużyła za bazę do stworzenia karabinka Tantal zasilanego amunicją 5,45×39 oraz jego skróconej wersji.
W Radomiu produkowano również dwie wersje karabinków AKM zdolnych do miotania granatów. Pierwsza z nich to AKGN, z którego strzelaliśmy kiedyś zawody w strzelaniu z granatnika! Druga wersja AKM ze zmodyfikowanym dolnym łożem przystosowana została do współpracy z 40 mm wz. 1974 granatnikiem Pallad.
Chcesz postrzelać z karabinka AKM, a właściwie jego współczesnych wersji? Zapraszamy do kontaktu!
